Τριταίος Στέλιος
Τριταίος Στέλιος
Γεννήθηκε στο χωριό Πύργος Τηλλυρίας, της επαρχίας Λευκωσίας, το 1930.
Πέθανε στις 17 Ιουνίου 1958 στο Λονδίνο, όπου μεταφέρθηκε για θεραπεία ύστερα από βασανιστήρια των Άγγλων.
Σύζυγος : Ελένη Τριταίου
Τέκνα : Γιάννης, Ανδρέας
Γονείς : Ιωάννης και Παρασκευού Τριταίου
Αδέλφια : Κυριάκος, Αντιγόνη, Ελένη, Γαβριήλ, Χρυσόστομος, Παύλος
Ο Στέλιος Τριταίος τελείωσε το δημοτικό σχολείο του χωριού του και εργαζόταν στη Λευκωσία. Εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ από την αρχή του αγώνα μαζί με τον ήρωα Γεώργιο Νικολάου και συνεργαζόταν με την ανταρτική ομάδα Κάτω Πύργου, καθώς και με τοπικούς παράγοντες της ΕΟΚΑ στην περιοχή. Υπήρξε ο κυριότερος σύνδεσμος της απομονωμένης αυτής περιοχής με τη Λευκωσία. Διευθετούσε την αποστολή της αλληλογραφίας, του οπλισμού και του ρουχισμού των ανταρτών σε σάκους με πίτουρα. Οι Άγγλοι ποτέ δεν μπόρεσαν να ανακαλύψουν οτιδήποτε.
Μετά την εκτέλεση κάποιου προδότη στον Πύργο από την ΕΟΚΑ, το Νοέμβριο του 1956, η προδοσία συνεχίστηκε από συγγενείς του και συνελήφθησαν πολλά μέλη της ΕΟΚΑ στην περιοχή, μεταξύ των οποίων και ο Στέλιος Τριταίος. Κρατήθηκαν σε στρατόπεδο αεροπόρων μεταξύ Πεντάγειας-Ξερού, όπου και βασανίστηκαν για δεκαεπτά μέρες. Όταν ο Στέλιος Τριταίος αφέθηκε ελεύθερος να πάει στο σπίτι του, ήταν βαριά τραυματισμένος στο στήθος όπου κτυπήθηκε με αλυσίδα. Τέθηκε υπό περιορισμό στο σπίτι του, αλλά η κατάστασή του χειροτέρευε. Επανειλημμένες προσπάθειες της συζύγου και των συναγωνιστών του να τον φυγαδεύσουν για θεραπεία στην Αγγλία, όπου βρίσκονταν τα αδέλφια του, απέτυχαν επειδή ο ίδιος δεν μπορούσε να κινηθεί, χωρίς να υποβαστάζεται.
Τον Ιούνιο του 1958, ο κυβερνήτης Σερ Χιου Φουτ, που είχε αντικαταστήσει από τα τέλη του προηγούμενου έτους τον κυβερνήτη στρατάρχη Χάρντιγκ, διευκόλυνε, σε μια χειρονομία πολιτικής σκοπιμότητας, την αποστολή του Τριταίου στο Λονδίνο για θεραπεία. Στις 17 Ιουνίου 1958 υποβλήθηκε σε εγχείρηση καρδιάς. Σύμφωνα με όσα ο αρχίατρος Σκοτς, ο οποίος χειρούργησε τον Τριταίο, ανέφερε πολύ αργότερα στο γιο του, ο ήρωας ήταν ουσιαστικά νεκρός από τη στιγμή που δέχτηκε δυνατό κτύπημα στο στήθος. Το κτύπημα αυτό είχε προκαλέσει νέκρωση τμήματος της καρδιάς. Με την αφαίρεση του νεκρού αυτού τμήματος ο θάνατος επήλθε, δυο ώρες μετά την εγχείρηση.